ކިޑުނީގެ ބަލި ކިޑްނީ ބަލީގެ މައްސަލަތައް އަންނަނީ ދިވެހި މުޖުތަމަޢުގައި ވެސް ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އިތުރުވަމުންނެވެ. އުމުރުން ދުވަސްވީ ވަރަށް ގިނަ ބޭފުޅުންނާއި ޒުވާނުންގެ ތެރޭގައި ވެސް، ދުވަސްވީ ކިޑްނީ ބަލީ (Chronic Kidney Disease / CKD) ގެ އުދަނގޫ ތަހައްމަލުކުރަމުން ގެންދާ މީހުން އުޅެއެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކު ކިޑްނީ ބަލިތައް ޖެހިގެން އެތައް ބަޔަކު ދުނިޔެ ދޫކުރެއެވެ. ކިޑްނީ ބަލީގެ އަސާސީ ފަރުވާގައި ދެވޭ ޑަޔަލިސިސް ހެދުމާއި، ކިޑްނީ ޓްރާންޕްލާންޓޭޝަން އަކީ ފަގީރު ގައުމުތަކުގައި […]
ތައިރޮއިޑް މަތިވުން – ހައިޕަތައިރޮއިޑިޒަމް
ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑްގެ މަސައްކަތް އިތުރުވުން ތައިރޮއިޑް މަތިވުން ނުވަތަ ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑްގެ މަސައްކަތް ހަލުވިވެ އިތުރުވު(Hyperthyroidism)މަކީ ވަރަށް އާންމު ޞިއްހީ މައްސަލަ އެކެވެ. ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑް އަކީ ދަތްދޮޅިއަށްވުރެ ތިރިން ކަރުގެ ކުރިމަތި ފަރާތުގައި އިންނަ ގްލޭންޑް އެކެވެ. ހަށިގަނޑުގައި ހިނގާ ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކަށް އެހީތެރިވެދީ އަދި އެމަސައްކަތްތަކުގައި ބައިވެރިވާ ހޯރމޯންތައް (ތައިރޮކްސިން ހޯރމޯން އަދި ޓްރައިއަޔޯޑޯ ތައިރޮނީން ހޯރމޯން) މިގްލޭންޑް އިން އުފައްދައެވެ. ވުމާއެކު މިގްލޭންޑްގެ މަސައްކަތަށް ބުރޫއަރާ ކޮންމެ ކަމަކީ އޭގެ ސަބަބުން […]
ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑްގެ މަސައްކަތް ދަށްވުން
ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑް އަކީ ދަތްދޮޅިއަށްވުރެ ތިރިން ކަރުގެ ކުރިމަތި ފަރާތުގައި އިންނަ ގްލޭންޑް އެކެވެ. ހަށިގަނޑުގައި ހިނގާ ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކަށް އެހީތެރިވެދީ އަދި އެމަސައްކަތްތަކުގައި ބައިވެރިވާ ހޯރމޯންތައް މިގްލޭންޑް އިން އުފައްދައެވެ. ވުމާއެކު މިގްލޭންޑްގެ މަސައްކަތަށް ބުރޫއަރާ ކޮންމެ ކަމަކީ އޭގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުގެ ގިނަ މަސައްކަތްތަކަށް އޭގެ ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރާނެ ކަމެކެވެ. ކާތަކެތިން ހަށިގަނޑުގެ ސެލްތަކަށް ބޭނުންވާ ހަކަތަ ހޯދުމަށް ހިންގާ މަސައްކަތް (metabolism) ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑުންނެވެ. ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑް […]
ސްޓްރޯކް ޖެހުން
ސްޓްރޯކް ޖެހު(stroke)މަކީ ނުވަތަ އެއްފަޅި ވާގިނެތުމަކީ މުޅި ހަށިގަނޑުން(ހަށިގަނޑުގެ ބަޔަކުން) ބާރުކެނޑޭ ބައްޔެކެވެ. މިބައްޔަށް ބައެއް ފަހަރު އެއްފަޅި ވާގިނެތޭ ބައްޔޭ ވެސް ކިޔައެވެ. ލޭމައްޗަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން ސިކުނޑީގެ ލޭހޮޅިއެއް ފެޅުން ނުވަތަ ބެދުމަށް ބޭސްވެރިކަމުގެ ބަހުރުވައިގައި ކިޔަނީ ”ސްޓްރޯކް”(stroke) އެވެ. އަދި ބައެއް ފަހަރު މަދުން ނަމަވެސް ”ބްރެއިން އެޓޭކް”(brain attack) އޭ ވެސް ކިޔައެވެ. ސްޓްރޯކްގެ ސަބަބުން ސިކުނޑީގެ ވަކި ހިސާބަކަށް ލޭގެންގޮސްދޭ ހޮޅި ބަންދުވެ، އެހިސާބަށް ލޭދިއުމަށް ހުރަސްއެޅި، އެހިސާބަށް ލިބެންޖެހޭ […]
މަސްތަކުގެ ނިޒާމު
މަސްތަކުގެ ނިޒާމު މަސްތަކުގެ ނިޒާމް (muscular system) އަކީ އިންސާނާ އަށް ހަރަކާތްތެރިވެ އުޅުމުގެ ގާބިލިއްޔަތު ހޯދައިދޭ ޙަޔަވީ ނިޒާމެވެ. މައިބަދަ ހުންނަ ޖަނަވާރު ތަކުގައި މަސްތަކުގެ ނިޒާމްގެ މަސައްކަތްތައް ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ ނާރުތަކުގެ ނިޒާމުންނެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ކަހަލަ މަސްތަކަކީ މިސާލަކަށް ހިތުގައިވާ މަސްތައް އޭގެ ޒާތުގައި އަމިއްލައަށް މަސައްކަތްކުރާ މަސްތަކެކެވެ. މަސް މަހަކީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުގައި ކޮންޓްރެކްޓްވުމުގެ ނުވަތަ ކުރުގެޅުމުގެ ގާބިލިއްޔަތު ލިބިފައިވާ ޓިޝޫ އެކެވެ. މަހުގެ ޓިޝޫ އުފެދެނީ ތުއްތު ދަރިފުޅު އުފެދިގެން […]
ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑް
ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑް (Thyroid gland) އަކީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުގައިވާ ހޯރމޯން އުފައްދައި ދޫކުރާ ގްލޭންޑް ތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑު އެއް ގްލޭންޑް އެވެ. މިއީ ވެސް ހަށިގަނޑުގައި ވަރަށް މުހިއްމު ދައުރެއް އަދާކޮށްދޭ ގްލޭންޑް އެކެވެ. ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑް ހުންނަނީ މައިބަދައިގައި ކަރުގެ ހިސާބުގައިވާ ކަށިތަކުގެ 5،6،7 ވަނަ ކަށިކޮޅާއި އަދި މޭމައްޗާއިވީ ދިމާލުގެ މައިބަދައިގެ ފުރަތަމަ ކަށިކޮޅާއި ދިމާ އެއްހަމައެއްގައެވެ. ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑްގެ ބޮޑުމިން ބޮޑުމީހެއްގެ ތައިރޮއިޑް ގްލޭންޑްގެ ބަރުދަނުގައި ގާތްގަނޑަކަށް 30-20 ގްރާމްގެ […]
ޗިކުންގުންޔާ
ތަޢާރަފް ޗިކުންގުންޔާ (Chikungunya) އަކީ މަދިރީގެ ސަބަބުން ފެތުރޭ ވައިރަސް އަކުން ޖެހޭ ބައްޔެކެވެ. ޗިކުންގުންޔާ އަކީ އެބަލީގެ އަލާމާތްތައް ޑެންގީ ހުމާއި ވަރަށް އެއްގޮތް ބައްޔެކެވެ. ޗިކުންގުންޔާ އަކީ މަދިރީގެ ޒަރީޢާއިން ފެތުރޭ ހުމެއްކަމުން މިއީ ވެސް އެބައްޔަކާއި ވިސްނައި ފަރުވާތެރިވާންޖެހޭ ބައްޔެކެވެ. 2006 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި އާދަޔާ ޚިލާފަށް ޗިކުންގުންޔާ ފެތުރިގެންދިޔަކަން ފާހަގަ ކުރެވުނެވެ. ޗިކުންގުންޔާ އަކީ އެބަލި ޖެހުމުން ވަރަށް ބޮޑަށް ހުޅުތައް ދުޅަވެ، ހުޅުތަކުގައި ތަދުވެ ރިއްސާ ބައްޔަކަށް […]
މޭ ނުވަތަ މޭގަނޑު
މޭގަނޑު (Liver) ނުވަތަ މެޔަކީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުގައިވާ އެންމެ ބޮޑު ގުނަވަނެވެ.މިއީ ހަށިގަނޑުގައި ހިންގާ މެޓަބޮލިޒަމްގެ މަސައްކަތުގައި މުހިއްމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ގުނަވަނެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ހަށިގަނޑުގައި ތަފާތު އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް މިގުނަވަނުން އަދާކުރެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގްލައިކަޖަން (Glycogen) ރައްކާކުރުން، ”ޕްލާޒްމާ ޕްރޮޓީން”(Plasma protein) އުފެއްދުން، އަދި ލޭގެ ތެރޭގައި ހުންނަ ވިހަސާފުކުރުން ހިމެނެއެވެ. މޭގަނޑުގެ ބޮޑުބައި އޮންނަނީ ހަށިގަނޑުގެ ކަނާތް ފަރާތުގައެވެ. މިގުނަވަން އޮންނަނީ ފުއްޕާމެޔާއި ޑައަފްރަމްގެ ތިރިން ބަނޑާއި މޭމަތި، ގުޅޭ ހިސާބުގައެވެ. […]
އަހިވައް
އަހިވައް އަކީ ޖަންގަލީގެ ތެރޭގައި ތިރިކޮށް ހެދޭ، ގަހެއްގައި އަޅާ ހުތް ފޮނިމޭވާ އެކެވެ.މިއީ ގިނަ މީހުންނަށް މީރު މޭވާއެއް ނޫނެވެ. އެއީ އޭގައި ހިމެނޭ ވަހުގެ ސަބަބުންނެވެ. މިއީ ދިވެހިން މަދުން ނަމަވެސް ކައިއުޅޭ މޭވާއެެކެވެ. އަހިވައް އަކީ ވެސް ހަށިގަނޑަށް ބޭނުންތެރި ވަރަށް ގިނަ މާއްދާތައް އެކުލެވޭ މޭވާ އެކެވެ. އަހިވަކުން ލިބޭ ޞިއްޙީ ފައިދާތައް ކެންސަރާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ ބާރު: ހޯދިފައިވާ ގޮތުގައި އަހިވައް ފަނި ބޭނުންކުރުމަކީ ކެންސަރު އުފެދުމާއި ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ […]
އެނބޫ
އެނބޫ އަކީ ކުޑަވަރެއްގެ ހުތް މޭވާ އެކެވެ. ދޮންވީމާ ރީނދޫ ކުލައިގައި ހުންނަ މިމޭވާގެ އޮށް ވަރަށް ބޮޑުވާނެ އެވެ. މީގައި އާންމުކޮށް ކައިއުޅެނީ، އޭގެ ބޭރުގައި ހުންނަ ތޮށި ފަށަލަ އެވެ. މިއީ މޭވާއެއްގެ ގޮތުގަޔާއި، ޖެލީ، ޖޭމް، އަދި ސަރުބަތުގެ ގޮތުގައި ތައްޔާރު ކޮށްގެން ވެސް ބޭނުންކޮށް އުޅޭ މޭވާ އެކެވެ. މިއީ ވިޓަމިން ސީ ވަރަށް ގިނައިން ހުންނަ މޭވާއެއްކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. އެނބޫ އިން ލިބޭ ބައެއް ޞިއްޙީ ފައިދާތައް އެނބޫ އަކީ […]